Zapalenie trzustki u psa - jak rozpoznać chorobę i jak sobie z nią radzić?

Co to jest trzustka?
Trzustka jest bardzo ważnym organem, który leży po lewej stronie brzucha, przylegając do żołądka.
Pełni ona  bardzo ważne role w organizmie:
- wytwarza enzymy (lipaza, amylaza, proteaza), które wysyłane są do jelita cienkiego, by wspomagać proces trawienia tłuszczy, białek i złożonych węglowodanów
- produkuje hormony takie jak insulina, która reguluje poziom cukru we krwi oraz glukagon, który wspiera metabolizm glukozy. 
- wydziela duże ilości wodorowęglanu, który buforuje kwas żołądkowy.

Co to jest zapalenie trzustki i jakie są tego objawy? 

Zapalenie trzustki jest najczęstszą chorobą zewnątrzwydzielniczą trzustki zarówno u psów, jak i kotów. W zależności od tego czy choroba trwale uszkodziła tkankę trzustki, stan ten może być krótkoterminowy lub przewlekły, natomiast obie formy mogą być ciężkie. W większości przypadków zapalenia trzustki bardzo ciężko jest zidentyfikować pierwotną przyczynę jego wystąpienia, uważa się jednak, że dieta zwierzęcia ma tu kluczowe znaczenie. Spożywanie przez psa śmieci, duża ilość resztek ze stołu i ogólnie ludzkiego, przetworzonego jedzenia znacząco przyczynia się do powstania choroby.
Niekiedy przyczyną zapalenia trzustki są leki, które zwierzę przyjmuje długotrwale, bywa również tak, że przyczyną zapalenia trzustki może okazać się niedawno przebyty zabieg chirurgiczny lub poważne urazy (np. potrącenie przez samochód) i przebyte infekcje.
Wysoki poziom tłuszczów we krwi zwanych trójglicerydami i nadmierna czynność nadnerczy (nadczynność kory nadnerczy) są również czynnikami ryzyka. 

W początkowych stadiach choroby zmniejsza się wydzielanie soku trzustkowego, następnie dochodzi do reakcji łańcuchowej, która prowadzi do aktywacji enzymów trzustkowy w organie, a nie w przewodzie pokarmowym. Enzymy zaczynają trawić narząd, powodując jego uszkodzenia, a w konsekwencji dochodzi do powstania stanu zapalnego, który prowadzi do dalszych spustoszeń w organizmie. Utrata apetytu, wymioty, osłabienie, ból brzucha, odwodnienie i oleista biegunka to najczęstsze objawy zgłaszane przez opiekunów psów z ciężkim zapaleniem trzustki.
Psy z łagodniejszymi postaciami choroby mogą nie mieć żadnych objawów, lub mogą one być niespecyficzne i bardzo mylące dla opiekunów jak i weterynarza. Często zgłaszanymi objawami w łagodnej postaci choroby są: mniejszy apetyt, stopniowa utrata masy ciała, luźniejsze stolce. 

Jakie rasy predysponowane są do zapalenia trzustki?

• Sznaucer miniatura
• Yorkshire terier 
• Cocker Spaniel
• Jamnik Cavalier
  King Charles Spaniel
  
• King Charles Spaniel
• Pudel
• Bokser
• Owczarek szkocki collie
• Maltańczyk
• Owczarek niemiecki

Jak diagnozuje się zapalenie trzustki? 

Dokładny wywiad (w tym szczegółowe pytania odnośnie diety) w połączeniu z wymiotami i bólem brzucha mogą sugerować zapalenie trzustki. W celu potwierdzenia diagnozy lekarz weterynarii zazwyczaj wykonuje badania krwi, a także USG i RTG jamy brzusznej, w skrajnych przypadkach może zlecić biopsję trzustki. 

Jak leczy się zapalenie trzustki? 

Skuteczne leczenie zapalenia trzustki będzie zależeć od wczesnej diagnozy i szybkiej terapii medycznej. W przypadku ostrego zapalenia trzustki może być wymagana hospitalizacja, ponieważ wczesna interwencja pomoże zapobiec powikłaniom. Jeśli przyczyna jest znana, można rozpocząć leczenie celowane.  Zazwyczaj podaje się leki zapobiegające wymiotom i łagodzące nudności, zaleca się ograniczenie jedzenia przez 2 do 3 dni. Ciężko chorym psom podaje się płyny dożylnie  w celu utrzymania prawidłowej równowagi wodno-elektrolitowej oraz leki przeciwbólowe. W łagodnych przypadkach zapalenia trzustki psy są zwykle przestawiane na restrykcyjną dietę niskotłuszczową, włączając w to również smakołyki. Pacjenci z łagodnym, długotrwałym zapaleniem trzustki powinni być monitorowani pod kątem potencjalnych powikłań, takich jak niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki i cukrzyca. 

Jakie jest rokowanie przy zapaleniu trzustki? 

Rokowanie zależy od ciężkości choroby w momencie rozpoznania i odpowiedzi na leczenie początkowe. Większość łagodnych postaci zapalenia trzustki ma dobre rokowanie przy agresywnym leczeniu. W przypadku stanu ostrego rokowania są ostrożne do niepomyślnych. Jeśli leczenie nie zostanie wdrożone w odpowiednim czasie, zwierzęciu grozi martwicze zapalenie trzustki, a w konsekwencji śmierć.

Jakie są następstwa zapalenia trzustki u psa? 

Większość psów wraca do zdrowia bez żadnych długoterminowych skutków choroby, jednak w przypadku ciężkich lub powtarzających się epizodów zapalenia trzustki może rozwinąć się jeden, lub więcej z następujących problemów:

• Jeśli znaczna liczba komórek wytwarzających enzymy trawienne zostanie zniszczona, może nastąpić brak prawidłowego trawienia pokarmu. Jest to znane jako zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki - w tej sytuacji podawane są preparaty zawierające te enzymy, aby wspomóc trawienie. 
• Jeśli znaczna liczba komórek produkujących insulinę zostanie zniszczona, może dojść do cukrzycy.
• W rzadkich przypadkach w wyniku zapalenia trzustki mogą wystąpić bolesne zrosty między narządami jamy brzusznej.