Tasiemiec u kota - przyczyny, objawy i leczenie

Co to są tasiemce?

Tasiemce to płaskie, podzielone na segmenty pasożyty jelitowe kotów i psów oraz innych ssaków. Należą one do innej rodziny aniżeli tęgoryjce i glisty, które są również bardzo powszechnymi pasożytami bytującymi w układzie pokarmowym zwierząt.
Wiadomo, że kilka rodzajów tasiemców zaraża zwierzęta domowe, ale najczęstszym gatunkiem obserwowanym u kotów jest Dipylidium caninum.
Dorosłe tasiemce osiągają długość do nawet 30 cm. Tasiemiec wykorzystuje swój haczykowaty aparat gębowy do zakotwiczenia w ścianie jelita cienkiego, a gdy dorosły osobnik osiąga dorosłość, jego poszczególne segmenty zwane proglotydami odrywają się od głównego członu tasiemca i wydostają się z organizmu kota wraz z kałem. Segmenty te przypominają ziarna ryżu lub nasiona ogórka i mają około 12 mm długości i około 3 mm szerokości. Wydalone z kałem poruszające się człony dorosłego osobnika czasami można zaobserwować na odbycie zwierzaka lub na sierści w jego okolicach, częściej natomiast segmenty widzimy na powierzchni świeżo oddanego kału. Gdy proglotydy wysychają, nabierają złotego koloru i ostatecznie pękają, uwalniając zapłodnione jaja do środowiska. Jeden proglotyd może zawierać nawet 20 jaj tasiemca.

Jak koty zarażają się tasiemcami?

Po pierwsze, jajo tasiemca musi zostać połknięte przez larwę pchły, czyli przez niedojrzałe stadium pchły. Po wejściu do pchły larwalnej jajo tasiemca nadal się rozwija, w czasie gdy pchła larwalna dojrzewa do postaci dorosłej pchły.
Podczas pielęgnacji lub w odpowiedzi na ukąszenie pchły kot nieumyślnie połyka pchłę. Gdy pchła jest trawiona w jelicie kota, jajo tasiemca jest uwalniane, wylęga się, a następnie zakotwicza się w wyściółce jelita, kończąc w ten sposób cykl życiowy. W przeciwieństwie do innych pasożytów jelitowych, koty nie mogą się zarazić poprzez zjedzenie jaj tasiemca. Tasiemce muszą najpierw przejść przez pchłę (żywiciela pośredniego), zanim zarażą kota. Dlatego tak bardzo ważnym elementem profilaktyki przeciwko endopasożytom jest zabezpieczanie nawet kotów niewychodzących przed ektopasożytami, czyli tymi zewnętrznymi: pchły, kleszcze itp. przez cały rok.

Czy niektóre koty są bardziej narażone na tasiemce?

Pchły są żywicielem pośrednim tasiemca. Innymi słowy, tasiemiec nie jest w stanie zakończyć swojego cyklu życiowego bez obecności pcheł w środowisku. Niezależnie od tego, czy właściciel widział pchły na kocie, czy nie, to kot musiał połknąć pchłę, aby mieć możliwość zarażenia się tasiemcem.
Pchły są pośrednim żywicielem tasiemca Dipylidium caninum. W związku z powyższą informacją tasiemce występują częściej w środowisku, w którym inwazja pcheł jest duża. Nie wyklucza to jednak możliwości przypadkowego zakażenia, kiedy np. na kota wskoczy jedna pchła i praktycznie zginie na miejscu, a kot w trakcie pielęgnacji sierści omyłkowo ją zje.
W związku z tym tasiemce występują częściej w środowiskach silnie zaatakowanych przez pchły.

Jakie są kliniczne objawy zakażenia tasiemcem?

Tasiemce nie są szczególnie szkodliwe dla kota, a ich obecności przypisuje się niewiele objawów klinicznych.
Zwykle kot trafia do lekarza weterynarii, ponieważ właściciel zauważa obecność proglotydów pełzających po odchodach. Natomiast, jeśli tasiemczyca jest poważna, może powodować osłabienie lub utratę wagi.
Kolejnym z objawów może być tak zwane saneczkowanie, czyli kot ociera się odbytem o podłogę, dywany. Jest to spowodowane świądem w związku z poruszającymi się wydalanymi członami tasiemca, jednak takie zachowanie występuje znacznie częściej u psów niż u kotów.
Zdarza się tak, że czasami tasiemiec uwalnia swoje segmenty w jelitach, po czym migruje do żołądka. Kiedy tak się stanie, kot może zwymiotować dorosłego tasiemca o długości kilkunastu centymetrów.

Jak diagnozuje się tasiemce?

Najczęściej właściciel rozpoznaje, że ich kot ma tasiemce poprzez obserwację proglotydów w kale lub wymiocinach i zwraca na to uwagę lekarza weterynarii. Kiedy segmenty tasiemca odrywają się i przechodzą do stolca kota, można je zobaczyć pełzające po powierzchni kału. Te segmenty wyglądają jak ziarna gotowanego białego ryżu lub nasiona ogórka. Rzadziej segmenty poruszają się wokół odbytu kota. Należy pamiętać, że tasiemce nie są łatwo diagnozowane za pomocą rutynowych badań kału.

Jak leczy się kota chorującego na tasiemczycę? 

Dostępnych jest wiele produktów do leczenia tasiemców u kotów, ale nie wszystkie są równie skuteczne. Aby uzyskać najlepszą poradę na temat rodzaju preparatu do odrobaczania, który jest najbardziej odpowiedni dla Twojego kota, powinieneś zwrócić się o pomoc do lekarza weterynarii. Najskuteczniejsze produkty odrobaczające są dostępne wyłącznie w lecznicy. Działania niepożądane, takie jak wymioty i biegunka, są rzadko zgłaszane przez opiekunów kotów.

Jak zapobiegać tasiemczycy u kota?

Zwalczanie pcheł jest podstawą zarządzania i zapobiegania infekcjom tasiemca. Produkty do zwalczania pcheł są wygodne w użyciu. Mogą być to: tabletki, krople, obroże, a dodatkowo naturalne spraye odstraszające.

Jakie są prognozy?

Nowe leki na tasiemce i środki zapobiegające pchłom są bezpieczne i skuteczne. Rokowania co do skutecznego leczenia są doskonałe.

Czy tasiemczyca u kota jest niebezpieczna dla ludzi?

Ludzie mogą zarazić się tasiemcem Dipylidium caninum, chociaż infekcja jest rzadka, ponieważ wymaga połknięcia pchły. Ryzyko zakażenia człowieka tym typem tasiemca jest mało prawdopodobne, choć przy odrobinie pecha niestety możliwe.

Moje dziecko ma owsiki. Czy pochodzą od mojego kota?

Tasiemce i owsiki wyglądają bardzo podobnie. Jednak wbrew powszechnemu przekonaniu owsiki nie infekują kotów ani psów. Dzieci, które zarażają się owsikami, nie otrzymują ich od kotów ani psów.