Ropomacicze u psów i kotów

Jakie czynniki mają wpływ na powstanie ropomacicza?

Choroba powstaje w wyniku zmian hormonalnych po rui, wtedy poziom progesteronu utrzymuje się na podwyższonym poziomie przez 8–10 tygodni i pogrubia wyściółkę macicy w ramach przygotowań do ciąży. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia przez kilka cykli rujowych, grubość wyściółki nadal rośnie, aż do powstania w niej cyst. Zagęszczona, torbielowata wyściółka wydziela płyny, które tworzą idealne środowisko, w którym mogą namnażać się bakterie. Dodatkowo wysoki poziom progesteronu hamuje zdolność mięśni ściany macicy do kurczenia się. Ryzyko ropomacicza jest również zwiększone w przypadku stosowania leków na bazie progesteronu. Ponadto estrogen nasila działanie progesteronu na macicę.
Leki zawierające oba hormony są stosowane w leczeniu niektórych schorzeń układu rozrodczego.

Jak bakterie dostają się do macicy?

Szyjka macicy jest bramą do jej wnętrza, pozostaje szczelnie zamknięta, z wyjątkiem okresu rui. Gdy jest otwarta, bakterie, które normalnie znajdują się w pochwie, mogą dość łatwo dostać się do macicy. Jeśli macica jest normalna, bakterie prawdopodobnie nie przeżyją. Jednak gdy ściana macicy jest pogrubiona i torbielowata, wtedy bakterie mają doskonałe warunki do rozwoju. Ponieważ mięśnie macicy nie mogą się prawidłowo skurczyć, bakterie nie mogą zostać usunięte.

Kiedy pojawia się ropomacicze?

Choroba może wystąpić u każdej niekastrowanej suki lub kotki, jednak najbardziej zagrożone są zwierzęta w średnim i starszym wieku.
Po wielu latach cykli rujowych bez ciąży, w ścianie macicy zachodzą zmiany sprzyjające tej chorobie.
Typowy czas do pojawienia się ropomacicza to około 1-2 miesiące po ostatniej rui Twojego zwierzaka.

Jakie są objawy?

Objawy zależą od tego, czy szyjka macicy jest otwarta, czy zamknięta.
Jeśli jest otwarta, ropa wypłynie z macicy przez pochwę na zewnątrz. Ropa może mieć kolor żółty, brązowy lub czerwony i jest często zauważana na skórze, lub sierści pod ogonem, lub na posłaniu i meblach, na których zwierzę lubi przebywać. Zwierzę bardzo mocno interesuje się swoimi okolicami intymnymi i bardzo często się wylizuje, aby je oczyścić. Może również występować gorączka, utrata apetytu i osowiałość.
Jeśli szyjka macicy jest zamknięta, ropa, która się tworzy, nie jest w stanie wypłynąć na zewnątrz i nie można jej zobaczyć. Gromadzi się w macicy, powodując jej obrzęk, co może prowadzić do pęknięcia i rozlania się treści w otrzewnej. U zwierząt dotkniętych ropomaciczem można zaobserwować powiększenie obrysu brzucha.
W obu przypadkach - ropomacicza zamkniętego i otwartego bakterie uwalniają toksyny, które są wchłaniane do krwiobiegu w związku z czym zarówno suczki jak i kotki odczuwają bardzo silne objawy choroby takie jak brak apetytu, apatia, wysoka gorączka. Mogą wystąpić również wymioty i biegunka, jednak najbardziej charakterystycznym objawem ropomacicza jest bardzo silne pragnienie w związku z tym, że bakterie wpływają na zdolność nerek do zatrzymywania płynów. Zwiększa się produkcja moczu i właśnie dlatego zwierzę odczuwa tak silne pragnienie.

Jak rozpoznaje się ropomacicze?

Możemy podejrzewać chorobę na podstawie objawów (opisanych powyżej). Jednak diagnoza może być czasami trudna, szczególnie w przypadku ropomacicza zamkniętego, gdzie nie widać ropy. Wszystkie te same objawy mogą wystąpić w wielu innych chorobach. Tu pomocna może okazać się informacja o tym kiedy zwierzę ostatni raz miało ruję.
Zazwyczaj, aby zdiagnozować chorobę, wykonywane jest badanie USG, badanie krwi oraz moczu. U zwierząt cierpiących na ropomacicze obserwowany jest znaczny wzrost liczby białych krwinek, a ich mocz jest zwykle bardzo rozcieńczony. Można również pobrać wymazy z pochwy, aby pomóc zidentyfikować rodzaj bakterii wywołującej infekcję.

Jak leczy się ropomacicze?

Najbardziej pewną i skuteczną formą leczenia jest poddanie suki/kotki zabiegowi kastracji zwanej również owariohisterektomią. Zabieg niestety nie wygląda tak jak ten przeprowadzany na zdrowej samicy - istnieje dodatkowe ryzyko z racji osłabienia organizmu.
Czasami właściciele nie chcą poddać zwierzęcia zabiegowi kastracji (poprzez to, iż suka/kotka jest cenna pod względem hodowlanym) i wtedy jako pierwszą opcję leczenia wybierają to przy użyciu prostaglandyny. Nie jest to zalecana powszechna forma leczenia i niesie ryzyko niepowodzenia.

Prostaglandyny to grupa hormonów, które obniżają poziom progesteronu we krwi, rozluźniają i otwierają szyjkę macicy oraz kurczą macicę, aby wydalić bakterie i ropę. Leczenie hormonalne jest drogie, mało skuteczne i niesie za sobą szereg skutków uboczny. Między innymi są to: niepokój, dyszenie, wymioty, biegunka, ślinienie się i ból brzucha. Nie dają żadnej poprawy klinicznej przez około 48 godzin, a ciężko chore psy nie mogą czekać tak długo.
Tego typu leczenie przydatne może być jedynie w przypadku ropomacicza otwartego wtedy odsetek powodzenia terapii wynosi około 80-90%.
Jeśli chodzi o ropomacicze zamknięte odsetek powodzenia w leczeniu wynosi tylko około 25%.
Niestety w 75% przypadków choroba powróci w ciągu 2 lat.

Czy ropomacicze można leczyć antybiotykami?

Nie zaleca się leczenia choroby wyłącznie lekami (antybiotyki, hormony i leki przeciwzapalne). Najskuteczniejszym sposobem leczenia jest usunięcie zakażonej macicy. Stosowanie samych leków jest bardzo ryzykowne i może prowadzić do poważnych chorób, długotrwałego cierpienia i śmierci. Ropomacicze jest jednym z głównych powodów, dla których zaleca się prewencyjną kastrację.

Co się stanie, jeśli nie podejmie się żadnych działań?

Szansa na wyzdrowienie bez operacji lub leczenia prostaglandynami jest niezwykle mała. Jeśli leczenie nie zostanie przeprowadzone szybko, toksyczne działanie bakterii będzie śmiertelne. Jeśli szyjka macicy jest zamknięta, możliwe jest również pęknięcie macicy. W obu przypadkach zwierzę będzie ekstremalnie cierpiało.

Czy można zapobiec ropomaciczu?
Tak. Dobrą wiadomością jest to, że ropomaciczu można zapobiec. Jeśli nie planujemy rozmnażać naszego zwierzęcia (w zarejestrowanej hodowli działającej w pełni legalnie) jedynym sposobem na uniknięcie choroby jest kastracja.

W skrócie:

• Ropomacicze to infekcja macicy - bardzo poważna choroba, często występująca u niekastrowanych samic.
• Najczęstszy czas rozwoju choroby to cztery do ośmiu tygodni po rui.
• Kastracja w stu procentach zapobiega zaistnieniu choroby.
• Ropomacicze to stan zagrażający życiu zwierzęcia - natychmiast skontaktuj się ze swoim weterynarzem, aby umówić się na pilną wizytę, jeśli Twój zwierzak wykazuje objawy.
• Im szybciej zwierzak zostanie poddany leczeniu, tym większa jest jego szansa na przeżycie i wyzdrowienie.
• Choroba nierozpoznana na czas zwykle kończy się śmiercią zwierzęcia, a śmierć poprzedzona jest niewyobrażalnym cierpieniem.