Choroby zębów i przyzębia u któw

Choroby zębów i dziąseł są powszechne u kotów. Badania pokazują, że od 50 do 80% kotów w wieku powyżej czterech lat cierpi na jakąś formę chorób zębów, ale na szczęście najpowszechniejszym formom tych chorób w dużej mierze można zapobiec dzięki odpowiedniej profilaktyce lub można je leczyć pod opieką sprawdzonego weterynarza.

Trzy najczęstsze choroby zębów u kotów to zapalenie dziąseł, zapalenie przyzębia i resorpcja zębów, a ciężkość każdego z tych schorzeń może się znacznie różnić. Choroby zębów u kotów mogą powodować silny ból i dyskomfort, co może wpływać na jakość życia kota. W wielu przypadkach choroba zębów powoduje, że kot przestaje jeść lub je bardzo mało, co prowadzi do powstania różnych problemów zdrowotnych.

Zapalenie dziąseł

To stan, w którym dziąsła wokół zębów ulegają zapaleniu (zaczerwienienie, obrzęk i ból). Stan zapalny jest zwykle wynikiem procesu, który rozpoczyna się od odkładania się płytki nazębnej, filmu zawierającego bakterie. Uważa się, że u kotów o dobrym zdrowiu jamy ustnej bakterie żyjące w tym filmie są korzystne. Jeśli płytka nazębna nie jest regularnie usuwana, migruje głębiej w kierunku miejsca, w którym dziąsła stykają się z podstawą zęba.
Ostatecznie płytka będzie migrować poniżej tego punktu do obszaru poddziąsłowego, gdzie układ odpornościowy kota może zareagować na te bakterie, powodując stan zapalny, który nazywamy właśnie zapaleniem dziąseł. Stłoczenie zębów i niewystarczająca higiena jamy ustnej mogą przyczyniać się do gromadzenia się płytki nazębnej.

Kiedy płytka nazębna twardnieje w wyniku wchłaniania minerałów zarówno ze śliny, jak i samego dziąsła, nazywa się to kamieniem nazębnym. Zapewnia on szorstką powierzchnię, do której mogą przyczepiać się bakterie wywołujące choroby. To nie kamień sam w sobie wywołuje reakcję zapalną, ale bakterie, które przyczepiają się do kamienia.
Bakterie wywołujące choroby gromadzące się na dziąsłach i pod dziąsłami wytwarzają substancje uszkadzające komórki, które tworzą barierę między dziąsłami a zębami. Umożliwia to bakteriom dostęp do tkanki łącznej pod zębami, gdzie układ odpornościowy kota prawdopodobnie zareaguje, powodując stan zapalny i bolesność dziąseł. Jeśli odpowiedź immunologiczna kota na te bakterie wywołujące chorobę jest silna, rozwinie się u niego zapalenie dziąseł, ale możliwe jest również, że układ odpornościowy kota będzie tolerował bakterie bez żadnego szkodliwego wpływu na którekolwiek z nich.
Zapalenie dziąseł może być spowodowane przez wiele chorób zakaźnych lub układowych, w tym koci wirus białaczki, wirus niedoboru odpornościowego kotów, kaliciwirusa kotów, ciężkie choroby nerek, cukrzycę, choroby autoimmunologiczne. Zapaleniu dziąseł, wywołanemu przez jedną z tych chorób ogólnoustrojowych, może towarzyszyć zapalenie lub owrzodzenia w innych częściach różowej śluzówki jamy ustnej.

Czym objawia się zapalenie dziąseł?

Zapalenie dziąseł charakteryzuje się obrzękiem, zaczerwienieniem, dyskomfortem, a w ciężkich przypadkach krwawieniem w miejscu styku dziąseł i zębów. W zależności od ciężkości zapalenia dziąseł koty mogą wahać się przed jedzeniem, mogą nietypowo odwracać głowę podczas jedzenia, przestać jeść, ślinić się lub mieć nieświeży oddech. W niektórych przypadkach koty z zapaleniem dziąseł będą preferować miękkie pokarmy.

Zapobieganie i leczenie

Najlepszym sposobem zapobiegania zapaleniu dziąseł u kotów jest regularne usuwanie płytki nazębnej poprzez szczotkowanie zębów. Ważne jest, aby używać wyłącznie żelu lub pasty do zębów przeznaczonej dla kotów, ponieważ produkty ludzkie mogą być dla nich toksyczne. Podczas gdy niektóre koty wymagają stopniowego wprowadzania, zanim pozwolą na regularne szczotkowanie zębów, większość kotów można nauczyć akceptacji tego zabiegu. Jeśli kot ma ciężkie zapalenie dziąseł, szczotkowanie zębów może być bolesne, dlatego przed przystąpieniem do mycia zębów kota z zapaleniem dziąseł skonsultuj się z weterynarzem.
Na szczęście z zapaleniem dziąseł można skutecznie walczyć, niekiedy proces jest długi i żmudny, a inne koty bardzo szybko wracają do zdrowia po wdrożonym leczeniu. Zalecane leczenie będzie zależeć od tego, jak ciężki jest przypadek i jego przyczyny, może obejmować czyszczenie zębów kota w domu, zabieg pod narkozą w gabinecie weterynaryjnym, podawanie kotu antybiotyków, stosowanie leków immunosupresyjnych, a w skrajnych przypadkach usuwanie zębów mogących stanowić źródło zapalenia.
W przypadku zapalenia dziąseł kotów, które jest spowodowane układowymi lub zakaźnymi chorobami podstawowymi, ważne jest, aby zająć się chorobą pierwotną, aby później leczyć zapalenie dziąseł.

Zapalenie przyzębia

Jeśli zapalenie dziąseł nie jest kontrolowane, może przejść do zapalenia przyzębia, stanu, którego ostatecznie nie można cofnąć. W zapaleniu przyzębia tkanki, które trzymają ząb w dziąśle i kości są osłabione w wyniku szkodliwych substancji wytwarzanych przez bakterie chorobotwórcze oraz stan zapalny wywołany przez własny układ odpornościowy kota.
Zniszczenie tkanek, które łączą ząb zarówno z miękkimi, jak i kostnymi strukturami, które zakotwiczają ząb, może prowadzić do rozchwiania zębów, a w konsekwencji do ich utraty. Zapalenie przyzębia jest prawie zawsze wynikiem nieleczonego zapalenia dziąseł, więc kontrolowanie tego procesu ma kluczowe znaczenie.

Jak rozpoznać zapalenie przyzębia?

Biorąc pod uwagę, że zapalenie dziąseł prowadzi do zapalenia przyzębia, większość kotów z zapaleniem przyzębia będzie wykazywać objawy zapalenia dziąseł (zaczerwienienie, obrzęk, krwawienie wzdłuż dziąseł u podstawy zębów), a także może niechętnie jeść, w ogóle unikać posiłków, ślinić się, odwracać głowę w trakcie żucia, by przenieść pokarm na stronę, po której odczuwany jest mniejszy ból. Oprócz tych objawów dziąsła mogą się obkurczać i odsłaniać powierzchnię korzeni zębów, co powoduje ich ruchomość. W skrajnych przypadkach kot może stracić jeden lub więcej zębów.
Aby w pełni poprawnie zdiagnozować zapalenie przyzębia, potrzebne jest RTG szczęki i całej czaszki, zazwyczaj pod znieczuleniem ogólnym.

Jak leczy się zapalenie przyzębia?

W leczeniu zapalenia przyzębia kotów lekarz weterynarii zaleci usunięcie płytki nazębnej i złogów minerałów pod narkozą, jednocześnie starając się je uratować, jeśli będzie to tylko możliwe. W skrajnych przypadkach paradontozy może być konieczne usunięcie zębów.

Resorpcja zębów

To proces, w którym dochodzi do rozpadu struktury zęba, zaczynając od wnętrza zęba i przechodząc do innych jego części. Resorpcja zębów jest najczęstszą przyczyną utraty zębów u kotów, a od 30 do 70% kotów wykazuje oznaki tego niszczącego procesu. Przyczyna resorpcji zęba nie jest znana.
Resorpcja zęba u kotów jest zwykle najpierw identyfikowana jako różowe przebarwienie zęba na linii, w której styka się z dziąsłami. W momencie pojawienia się przebarwienia ząb jest już znacznie uszkodzony. Zmiany mogą mieć różny stopień nasilenia, od stosunkowo niewielkich ubytków na linii dziąseł do dużych ubytków szkliwa korony zęba. Resorpcja zęba może, ale nie musi, być związana z zapaleniem dziąseł. Resorpcja zęba może być bardzo bolesna, więc chore koty mogą niechętnie jeść, mogą się ślinić, odwracać głowę w bok podczas jedzenia i mogą być drażliwe. Lekarze weterynarii zazwyczaj stawiają diagnozę, badając jamę ustną i zęby, i wykonując zdjęcia rentgenowskie głowy i szczęki, które wymagają znieczulenia ogólnego. 

Jak leczy się resorpcję zębów?

Jedynym wyjściem w tej sytuacji jest usunięcie zmienionego chorobowo zęba, aby nasz zwierzak nie cierpiał. Najczęściej nie kończy się to na usunięciu, tylko jednego zęba, zazwyczaj choroba dotyka wielu zębów. Bywa i tak, że wszystkich w jamie ustnej. Jeśli kot jest szczęściarzem, może skończyć się na usunięciu jednego lub dwóch zębów. Natomiast jeśli choroba już wystąpiła, istnieje ryzyko, że pojawi się również w obrębie innych zębów.

Jak nauczyć kota, że mycie zębów nie jest niczym strasznym?

Czterotygodniowy plan wdrażania w codzienność zabiegu higienicznego w postaci mycia zębów.

Będziesz potrzebować:

• Szczoteczka do zębów dla kota
• Pasta do zębów dla kotów (pasta dla ludzi nie jest bezpieczna dla kotów)
• Nagrody (ulubiony smakołyk, pasztet czy suszone mięsko)

Tydzień 1:
Pozwól swojemu kotu zapoznać się z zapachem pasty do zębów i samą szczoteczką. Pozostaw szczoteczkę i pastę do zębów, tak aby kot mógł je obejrzeć i obwąchać. Codziennie nałóż odrobinę pasty na palec, pozwól kotu ją wąchać i polizać jeśli będzie chciał. Jeśli twój kot boi się jej spróbować, możesz niewielką ilością pasty posmarować jego pyszczek, wtedy sam ją zliże, chcąc pozbyć się obcej substancji. Podaj zwierzakowi nagrodę, gdy zlizuje pastę do zębów, aby pasta kojarzyła mu się z przyjemnym doświadczeniem.

Tydzień 2:
Przyzwyczaj kota do smaku pasty do zębów. Każdego dnia nałóż odrobinę pasty do zębów na jeden z jego kłów, i podaj nagrodę. Wszystko budujemy na pozytywnych skojarzeniach, nie robimy niczego na siłę.

Tydzień 3:
Przyzwyczaj kota do szczoteczki do zębów. Nałóż na szczoteczkę niewielką ilość pasty do zębów i pozwól mu ją zlizać.

Tydzień 4:
Delikatnie otwórz pyszczek zwierzaka na tyle, aby delikatnie włożyć szczoteczkę między wargi i dziąsła i delikatnie szczotkuj okolice zębów górnych i dolnych. Konieczne jest jedynie szczotkowanie powierzchni zewnętrznych, ponieważ język kota doskonale czyści powierzchnie wewnętrzne.

Pamiętaj - każdy kot jest inny! To, że jeden przyzwyczai się do zabiegu bardzo szybko i bezproblemowo, nie oznacza, że drugi zrobi dokładnie to samo. Potrzeba tu konsekwencji i cierpliwości i jeśli coś nie wychodzi, warto przedłużyć każdy etap o kilka dni lub cofnąć się do poprzedniego. Dbajcie o zęby swoich kocich przyjaciół.